Tüm dünyada olduğu gibi hem evcil hayvanınızı hem de sizi bulaşıcı birçok hastalıktan korumanın en önemli yolu uygun zamanda ve doğru protokolde aşı uygulamalarıdır. Bu aşı protokolleri yalnızca dostunuzu korumakla kalmayıp yavrularına da maternal antikorlarla geçerek pasif bağışıklık sağlamaktadır. Fakat bu bağışıklık uzun sürmez. Sütten kesildikten sonra anneden alınan bu antikorların etkisinin azalmasıyla tehlikeli birçok hastalığa da yakalanmaya açık, savunmasız hale geleceklerdir. Bu nedenle yavruların yaklaşık 8-9 haftalık süreçte aşı takvimine başlaması tarafımızca önerilmektedir.
Evcil hayvanların aşı protokolleri yaşam koşullarına, hastalıkların görülme sıklığına göre Core Aşılar (yapılması zorunlu, bulaşıcılığı yüksek, prognozu kötü ve zoonoz seyreden) ve Noncore Aşılar (yapılması zorunlu olmayan, yaşam şartları ve seyahat durumları, hastalığa yakalanma risk durumu değerlendirilerek uygulanan) olarak sınıflandırılır.
Kedilerde Aşı Takvimi
Kediler için uyguladığımız bu rutin aşılar 2023 itibariyle Core aşılar grubunda yer almaktadır.
Kedilerde Core Aşılar
- Karma Aşısı (Feline Parvovirüs/Panlökopeni, Herpesvirüs, Calicivirus)
- Lösemi Aşısı (Feline Leukemia Virus)
- Yaptırılmadan önce antikor testi yapılması önemlidir. Testin pozitifliği durumunda aşı uygulanmayacaktır.
- Kuduz Aşısı
Aşılar kediniz 8-10 haftalık yaşa ulaştığında genel muayeneyle birlikte antiparaziter uygulamaları yapılıp, 1 hafta sonrasında genel durumunda herhangi bir anormallik olmazsa başlanır. Karma ve lösemi aşıları 21 gün arayla 2 doz halinde uygulanır. 1 yaşını doldurmuş kedilerde yıllık tek doz tekrarlar halinde ilerler. Kuduz aşısı ise devletin belirlediği düzen ile sıklık oranı farklılık gösterebilir, koruyuculuğu 3 yıl sürse de ülkemizde yılda 1 tekrarı zorunludur.
Kedi Aşı Takvimi ve Uygulama Zamanları
- İç-Dış Antiparaziter Uygulama: 6-8 haftalık
- Karma 1. Doz: 8-10 haftalık (1kg ağırlığın üzerinde olması tavsiye edilir)
- Lösemi 1. Doz: 9-11 haftalık
- Karma 2. Doz: 10-12 haftalık
- Lösemi 2. Doz: 11-13 haftalık
- Kuduz Aşısı: 12-14 haftalık (Beraberinde çip implantasyonu önerilir)
Köpeklerde Aşı Takvimi
Köpeklerde Core Aşılar
- Karma Aşı
- 8 haftalıktan küçük getirildiğinde canine distemper ve Parvovirus etkili ilk doz puppy karma aşısı uygulanır.
-
- haftadan itibaren Distempervirus, Parvovirus, adenovirus, Leptospira etkili Karma aşısı uygulanıp 21. gün bu aşının 2. dozu uygulanır. Karma aşısı köpek dostunuzun yaşı, bağışıklık durumu, yaşam şartları da göz önünde bulundurularak 4 doza kadar çıkabilir.
- Bronşin Aşısı
- Kronik öksürükle seyreden Kennel cough hastalığına karşı karma aşıdan sonra 8-12 haftalıkken 2 doz halinde uygulanır. Senelik tek doz tekrarlar halinde ilerler.
- Kuduz Aşısı
- 12-14 haftalıkken 1 doz yapılıp her yıl 1 doz şeklinde tekrarlanır.
Köpeklerde Noncore Aşılar
- Lyme Aşısı
- Köpeklerde Ixodes türü kenelerin taşıdığı Borrelia bakterisine karşı koruma ve bağışıklık sağlamak için uygulanır.
- Yaşadığı ortam koşulları göz önüne alındığında sıkça kene ısırığına maruz kalan köpekler için önemle aşı takvimine eklenmelidir.
- Lyme aşısı 2 doz halinde ve yıllık 1 kez tekrarlar halinde uygulanmaktadır.
- Corona Aşısı
- İştahsızlık, kanlı ishal ve kusma ile seyreden viral hastalığa karşı koruma için yapılan Corona aşısı çoğunlukla yavru dönemde hastalığa yakalanan köpeklerin prognozunu kötüleştirdiğinden aşı takvimine eklenmesini öneriyoruz.
- İlk yıl 9-10 haftalıkken 2 doz şeklinde uygulanan aşının 3 yaşına kadar yılda 1 tekrar yapılması yeterli tavsiye edilmektedir.
Köpek Aşı Takvimi ve Uygulama Zamanları
- İç-Dış Antiparaziter Uygulama: 6-8 haftalık
- Puppy Karma Aşısı: 6 haftalık
- Karma 1 Aşısı: 8 hafta
- Corona 1 Aşısı: 9. hafta
- Bronşin 1 Aşısı: 10. hafta
- Karma 2 Aşısı: 11. hafta
- Corona 2 Aşısı: 12. hafta
- Bronşin 2 Aşısı: 13. hafta
- Kuduz Aşısı: 14. hafta (Beraberinde çip implantasyonu önerilir)
- Lyme Aşısı: Köpeğinizin yaşadığı ortam koşulları ve risk faktörleri veteriner hekiminiz tarafından değerlendirilerek aşı protokolüne eklenebilir.
Aşı Protokollerinin Önemi
Evcil hayvanların sağlığını korumak ve bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek amacıyla düzenli aşı takvimine uymak oldukça önemlidir. Doğru zamanda ve doğru dozda yapılan aşılar, hem evcil hayvanınızı hem de çevresindeki insanları ve diğer hayvanları korur. Aşılar, özellikle yavru hayvanların bağışıklık sistemini güçlendirir ve onları birçok ölümcül hastalıktan korur.
Aşıların Yan Etkileri ve Önlemler
Aşılar genellikle güvenlidir, ancak bazen hafif yan etkiler görülebilir. Bunlar arasında aşı yapılan bölgede hafif şişlik, ateş, yorgunluk ve iştahsızlık yer alabilir. Bu tür belirtiler genellikle kısa sürelidir ve kendiliğinden geçer. Ancak, aşırı reaksiyonlar veya uzun süren belirtiler gözlenirse veteriner hekiminizle iletişime geçmek önemlidir.
Veteriner Kontrollerinin Rolü
Aşı takviminin yanı sıra düzenli veteriner kontrolleri de evcil hayvanların sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir. Veteriner hekiminiz, evcil hayvanınızın genel sağlık durumunu değerlendirir, gerekli aşıları uygular ve olası sağlık sorunlarını erken teşhis eder.
Sonuç
Evcil hayvanlarınızın sağlığını ve mutluluğunu korumak için düzenli aşı uygulamaları şarttır. Aşı takvimi sayesinde hem sevimli dostlarınızı hem de çevrenizi bulaşıcı hastalıklardan koruyabilirsiniz. Unutmayın, sağlıklı bir hayvan mutlu bir hayvandır.
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)
1. Evcil hayvanlarımın aşılarını nerede yaptırabilirim?
Aşılarınızı veteriner kliniklerinde yaptırabilirsiniz. Veteriner hekiminiz evcil hayvanınız için en uygun aşı takvimini belirleyecektir.
2. Aşıların yan etkileri var mı?
Aşılar genellikle güvenlidir, ancak hafif yan etkiler olabilir. Aşı bölgesinde hafif şişlik, ateş ve iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Ciddi yan etkiler nadirdir.
3. Aşılar ne sıklıkla tekrarlanmalı?
Aşıların tekrarlanma sıklığı aşı türüne ve hayvanın yaşına bağlıdır. Genellikle yıllık tekrarlar yapılır, ancak veteriner hekiminiz daha spesifik bir takvim sunacaktır.