Köpeklerde Ehrlichia Hastalığı – Erlişia

Ehrlichiosis, keneler tarafından bulaşan, sık olarak görülen kene vektörü kaynaklı bir hastalıktır. Riketsiyal bakteriler tarafından köpekleri, insanları ,diğer evcil hayvanları ve yabani hayvanları etkiler.

Küresel ısınma, kene habitatlarının genişlemesi ve artan uluslararası seyahat hastalığın yayılımını etkilemektedir.

Ehrlichiosis birden fazla semptomla yada subklinik yani semptom göstermeden ilerleyebilir. Subklinik enfeksiyonlar tanıyı zorlaştırmaktadır. Ehrlichiosis için bir aşı bulunmamakla birlikte keneler üzerine etkili ektoparazit uygulamaları (dış parazit ) etkili ve koruyucu olmaktadır.

Üç farklı Ehrlichia türü köpeklerde hastalığa neden olabilir.

E. canis, E. chaffeensis ve E. ewingii

"Ehrlichiosis" terimi bu organizmaların neden olduğu enfeksiyonları tanımlamak için kullanılabilir.

E. canis, köpek monositik ehrlichiosise (CME) neden olur.Coğrafik olarak dağılımı gün geçtikçe artmakta olan bu hastalık Rhipicephalus sanguineus ismindeki kahverengi keneler tarafından bulaştırılmaktadır.

Ehrlichianın anaplasma ve babesia ile ko-enfeksiyonları, sık sık meydana gelir.

NASIL BULAŞIR ?

Ehrlichia kene ile bulaşan fakat karmaşık yaşam döngüsüne sahip bir hastalıktır.

Enfekte konakçıdan, kene veya larvaları beslendikten sonra E. canis ile enfekte olurlar. Kene transstadial olarak hastalığı bulaştırır, yani hastalık yumurta, larva, nimf ve yetişkinin normal gelişim evrelerini takip eder. Keneden oluşan yumurtalarda, yetişkin forma ulaştıklarında hastalığı bulaştırmaktadırlar.

Hastalığın bulaşmasın da kan transfüzyonuda rapor edilmiştir.Bu sebeple kan tranfüzyonu durumlarında donörün kan testlerinin yapılmasında fayda vardır.

ZOONOZ ( İNSANDAN HAYVANA – HAYVANDAN İNSANA BULAŞMA ) MUDUR ?

İlk insan E. chaffeensis enfeksiyonu 1986 yılında teşhis edildi Ehrlichia spp. zoonotik bir hastalıktır.

Günümüzde E. canis, E. chaffeensis ve E. ewingiinin insanlarda ehrlichiosise neden olduğu bilinmektedir. Fakat bugüne kadar, doğrudan bulaşma kanıtı yoktur, mutlak olarak kene ile hastalık taşınmaktadır.

HASTALIK DAĞILIMI

E. canis organizmaları tüm kıtalarda bulunur. Köpeklerin artan küresel hareketliliği ile Ehrlichia enfeksiyonu, özellikle kronik evre göz önüne alındığında, endemik olmayan bölgelerde göz ardı edilmemelidir.Bu bağlamda ülkemizde bu enfeksiyon çok sık görülmektedir.

KLİNİK GÖRÜNÜM

Klinik belirtiler ve hastalığın şiddeti Ehrlichia türüne bağlıdır ve köpeğin bağışıklığı aktif rol oynamaktadır. Köpek türleri içinde genel olarak, tüm köpek ırkları E. canise karşı hassastır. Fakat hastalığın şiddetli formları Alman çoban köpeklerini daha çok etkilemektedir.

Akut Faz

Akut hastalık 3 ila 5 hafta sürer. Ateş, iştahsızlık, depresyonun klinik bulguları, lenflerde ve dalakta büyüme gözlenebilir. Daha değişken olarak, oküler akıntı, soluk mukoz membranlar, hemorajik eğilimler (dermal peteşi, ekimoz,epistaksis) veya nörolojik belirtiler görülür. En sık gözlenen hematolojik değişiklikler trombositopeni ve anemi bulgularıdır.

Enfeksiyonu elimine edemeyen köpekler hastalığı subklinik olarak yani semptom göstermeden taşıyabilmektedir. Tekrar hatırlatmak gerekirse kan nakillerinde bu hastalık ortaya çıkabilir.

Bazı enfekte köpekler kronik bir aşamaya ilerler.Hafif veya şiddetli olabilir.Tekrarlayan klinik ve hematolojik belirtiler trombositopeni, anemi ve pansitopeni, kilo kaybı, depresyon, peteşi olabilir, soluk mukoza zarları, ödem ve lenflerde büyüme aralıklı olarak ortaya çıkabilir.

TEŞHİS :

Not: PCR teknikleri, ehrlichial enfeksiyonu teşhis etmek için en güvenilir yöntemdir.

Kan Sitolojisi ( mikroskobik muayene)

Tipik hücre içi E. canis-morula tespiti kan yayması muayenesinde oldukça spesifiktir. Ancak çok güvenilir değildir çünkü morulalar akut enfeksiyon evresinde kan yaymalarında düşük sayılarda bulunur. Mikroskobik teşhisin tahmini %4 duyarlılığı vardır.

Indirekt Fluoresan Antikor Testi (Ifat)

Spesifik IgG antikorlarının saptanması, ehrlichial patojene önceden maruz kalındığını gösterir ve bir ila iki hafta arayla iki test sonucunda artan antikor titrelerini tespit etmek akut enfeksiyon durumunu gösterecektir.

immünokromatografik yöntem (IC)

İmmünokromatografik kart testler düşük maliyetli, uzun raf ömürlü, yüksek duyarlılık ve seçiciliğe sahip, düşük dedeksiyon limiti taşıyan, hızlı sonuç verebilen ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılan testlerdir.

Bu testlerin duyarlılık oranları Ehrlichiosis için : %98.1 olarak bildirilmiştir.

Köpeklerde ehrlichiosisi önlemenin en iyi yolu kene vektörüne maruz kalmaktan kaçınmaktır. Keneleri uzaklaştıran ve öldüren ektoparazitler ( dış parazit) ile hastalık bulaşma riski düşürülür.Bu ürünler damlatma ürünlerdir. Köpeğin derisine topikal olarak uygulanır. Son zamanlarda oral olarak alınan yeni nesil ektoparaziter ilaçlar, bu hastalığın bulaşma riskini düşürür.

Tüm teşhis yöntemleri ve ektoparazit uygulamaları için kliniğimiz ile iletişime geçebilirsiniz.